PERİODONTOLOJİ / DİŞ ETİ HASTALIKLARI

DİŞ ETİ TEDAVİSİ NEDİR?

Periodontoloji adı verilen diş eti tedavisi, diş eti hastalıkların önlenmesi, teşhisi ve tedavisi ile ilgilenen bir bilim dalıdır. Diş eti ve kemik dokusunu etkileyen ve dolayısıyla enfeksiyona sebep olan hastalıklar periodontal hastalıklar olarak tanımlanmaktadır. Periodontal hastalıkların erken dönemde teşhis edilmesi ağız ve diş sağlığı problemlerinin ilerlemeden kolay ve başarılı bir şekilde tedavi edilmesinde önemli rol oynamaktadır.

Sağlıklı diş etleri açık pembe renkte, mat ve gergin görünümdedir. Böyle diş etlerinde kanama neredeyse hiç olmaz. Diş eti kanamaları diş eti rahatsızlıkların en büyük habercisi olmaktadır. Dişlerde başka herhangi bir sıkıntı olmasa dahi diş eti rahatsızlıklarından dolayı birçok diş kaybı yaşanabilir.

Diş Eti Rahatsızlıkları Nelerdir?
Diş eti tedavisi gerektiren diş eti rahatsızlıkları aşama aşama kendisini göstermektedir. Erken evre olarak görülen diş eti rahatsızlıkları en basit şekilde diş eti iltihapları diğer bir adıyla gingivitis olarak bilinmektedir. Bu basit olarak adlandırılan diş eti iltihaplarına müdahale edilmediğinde, dişleri çeneye bağlayan dokular hasar görmekte ve iltihap ileri bir düzeye varmaktadır. Bu ilerleyen diş eti iltihaplarına ise periodontitis adı verilmektedir. Periodontitis ciddi bir diş eti problemidir ve hızlı bir şekilde tedavi edilmesi gerekir. Diş eti problemleri genellikle geç dönemde fark edilen rahatsızlıklar olarak karşımıza çıkmaktadır.

Diş Eti Rahatsızlığı Belirtileri Nelerdir?

• Kendiliğinden ya da fırça-diş ipi kullanırken dişetinde kanama,
• Dişetlerinde kırmızılık, şişlik ve düzensiz bir görünüm,
• Dişetlerine bastırılınca hafif bir ağrı, dişetinden sızan iltihap ve/veya o bölgedeki dişte hassasiyet,
• Dişetlerinde çekilme ve açığa çıkan kök yüzeylerinde hassasiyet,
• Dişeti kenarlarında diş taşları nedeniyle oluşan siyah alanlar,
• Dişlerde sallanma, uzama ve dişler arasında açılmalar,
• Ağzınızı kapattığınızda, kapanışınızdaki değişiklik hissi,
• İltihaba bağlı ağızda koku ve kötü tat,
• Kaşınma hissi (dişetlerinde)

Diş eti hastalığına sebep olan nedenler:
• Bakteri plağı,
• Tütün ürünleri kullanımı,
• Genetik faktörler,
• Hormonal değişiklikler,
• Stres,
• İlaç kullanımı ( doğum kontrol hapları, anti-depresanlar,kalp ilaçları kullanımında diş hekiminizi uyarınız),
• Diş sıkmak veya gıcırdatmak,
• Diabet, şeker hastalığı,
• Kötü beslenme,
• Kötü yapılmış kuron köprü ve dolgular.

DİŞ ETİ HASTALIKLARININ ÇEŞİTLERİ:
GİNGİVİTİS
Diş eti hastalığının en basit formudur. Dişetinin kırmızı ve şiş olmasına neden olur. Diş eti çabuk kanar. Genellikle bu safhada hasta pek fazla rahatsızlık duymaz. Profesyonel tedavi ve iyi bir bakımla dişeti sağlığı tekrar sağlanabilir. Eğer ağız bakımı alışkanlıklarınız yetersizse gingivitis periodontitise doğru ilerlemeye başlar.

AGRESİF PERİODONTİTİS
Bu tipte, ilk bakışta bir problem yokmuş gibi görünür. Fakat tam tersine hastalığın agresif, yıkıcı bir şekilde ilerlemesi söz konusudur. Yapılan diş eti tedavisine cevap vermeyebilir ve antimikrobiyal (antibiyotik) tedavi ile desteklenmesi gerekebilir.

KRONİK PERİODONTİTİS
Dişin destek dokularındaki iltahap sonucu ilerleyici nitelikte ataşman (diş ile diş eti arasındaki doku) ve kemik kaybı mevcuttur. Dişetlerinde cepler ve çekilme ile karakteristiktir. En çok görülen periodontitis çeşitidir. Daha çok yetişkinlerde görülmesine karşın her yaşta olabilir. Ataşman kaybı genellikle yavaştır fakat hızlı ilerleme periodları da görülebilir.
SİSTEMİK BİR HASTALIĞIN GÖSTERGESI OLARAK ORTAYA ÇIKAN PERİODONTİTİS
Daha sıklıkla gençlerde şeker gibi bir sistemik hastalıkla beraber gözlenir.

NEKROTİZAN PERİODONTİTİS
Alveoler (dişi çevreleyen kemik dokusu) kemikte, periodontal ligamentte (diş ile kemik arasındaki lifler) ve diş eti dokusunda nekrotizan karakterde iltihap vardır. Immun sistemin baskılandığı, kötü beslenmenin olduğu ve AIDS virüsü taşıyan kişilerde daha sıklıkla gözlemlenir.

Tedavi türleri:

Diş taşı temizliği: Plak tabakası katılaşarak diştaşı haline geldiğinde, artık diş fırçası ile çıkartılamaz. Diştaşı ağız sağlığını tehdit eden bir durumdur ve evde detertraj (diş taşı temizliği) yapmanın güvenli bir yolu yoktur. Diştaşlarını temizlediğini iddia edilen ürünlerin, doğal bile olsa kullanımı önerilmemektedir. Detertraj işlemini güvenli bir şekilde, diş etlerine zarar vermeden yapmak uzmanlık gerektirir. Bu nedenle diş taşı temizliği özel aletlerle, sadece uzman diş hekimleri tarafından yapılmalıdır.

Küretaj:
Küretaj Tedavisi Kimlere Uygulanır?
Küretaj tedavisi, genellikle diş hekimlerine diş etlerinde kanama, şişme ya da morarma şikayetleriyle başvuran hastalara uygulanmaktadır. Bu semptomların geç fark edilmesi daha basit bir işlem olan diş taşı temizliğinden ziyade küretaj işlemini gerekli kılmaktadır. Hastalar altı ayda bir rutin olarak diş hekimi kontrolüne gider ve muayene olursa diş etlerinde rahatsızlıkların ortaya çıkması engellenmiş olur.

Küretaj Tedavisinin Avantajları Nelerdir?
Tüm diş tedavilerinde olduğu gibi küretaj tedavisinin en temel avantajı ağız ve diş sağlığını korumaktır. Bununla birlikte daha majör hale gelmeden diş eti rahatsızlıklarının önüne geçilmiş olunur. Ağız içerisinde oluşan bakterilerin temizlenmesi diğer ağız ve diş rahatsızlıklarının önüne geçmekte ve bununla birlikte oluşabilecek sağlık problemlerini önlemektedir. Çene kemiği sağlığını koruyarak kemik erimesi ve diş kaybı gibi problemleri de engellemektedir.

Küretaj Tedavisi Nasıl Yapılır?
Küretaj tedavisi genellikle lokal anestezi altında yapılmaktadır. Hasta anestezi altına girdikten sonra yapılacak ilk işlem, ölü dokuyu ve bakterileri temizleyebilmek adına diş eti ceplerine keskin kesici bir aletin sokulması şeklindedir. Aynı işlem tüm diş ve diş eti cepleri için ölü doku ve bakteriler temizlenene kadar uygulanmakta ve derinlemesine bir diş taşı temizliği yapılmaktadır. İşlem sırasında çıkarılan bakterileri temizlemek amacıyla ağız sıklıkla bir solüsyonla yıkanmaktadır. İşlem sona erdiğinde diş etleri tartar ve bakteri oluşumuna engel olacak şekilde düzeltilmektedir.

Flap Tedavisi nedir?
Flap tedavisi bir diş eti kaldırma operasyonudur. Flap tedavisinde amaç, diş ile diş etinin ayrılmaya başladığı noktada ortaya çıkan rahatsızlıkları düzeltmeye çalışmaktır. Diş eti cepleri olarak adlandırılan dişin diş eti dokusundan ayrılması, zararlı bakterilerin üremesine ve temizlenmesi neredeyse imkânsız bir boşluğun oluşmasına neden olmaktadır. Bakteriler bir süre sonra ağız içerisinde enfeksiyon oluşumuna yol açmakta ve bu durum dişlerde hassasiyet, kanama ve ağrı gibi şikayetleri ortaya çıkarmaktadır. Flap tedavisi bu rahatsızlıkların ortadan kalkmasına yardımcı olur.

Flap Tedavisi Nasıl Yapılır?
Flap tedavisi uygulamasında lokal anestezi kullanılabileceği gibi genel anestezi de kullanılabilmektedir. Diğer bir yöntem ise lokal anestezi sırasında hastaya rahatlatıcı bir şurup ya da kaygısını giderecek bir ilaç verilmesidir. Hasta anestezi altına girdikten sonra yapılacak ilk işlem dişi diş etinden ayırmak amacıyla ufak bir kesinin açılmasıdır. Diş köküne, bağlarına ve kemik dokusuna daha rahat ulaşılabilmesi amacıyla açılan diş eti geriye doğru alınmaktadır.
İlk işlem gerçekleştirildikten sonra, asıl amaç olan hastaya rahatsızlık veren iltihaplı diş eti dokusu temizlenmektedir. Rahatsızlık veren diş eti dokusu alınmakta ve diş kökü tüm bakterilerden arındırılmaktadır. İşlem sırasında kemik dokusunda herhangi bir hasar olduğu tespit edilirse, graft adı verilen bir materyal ile hasar ortadan kaldırılmaya çalışılır.
Son adımda ise diş hekiminin gerekli gördüğü tüm müdahaleler yapıldıktan sonra açılan kesi kapanarak işlem bitirilmiş olur. Flap tedavisi alanında uzman hekimler tarafından son derece hassasiyet ile yapıldığı takdirde başarı oranı yüksek bir tedavidir.

KURON BOYU UZATMA: Dişlerin (ağız içerisinde görünen kısımlarını) dişeti seviyesinin üstünde kalan kısımlarını uzatmak amaçlı yapılan basit bir işlemdir. Bazı durumlarda çürük veya kırık dişeti seviyesinin altına kadar ilerler yada dişlerin boyu çok kısadır. Bu gibi durumlarda yapılacak protetik(kuron ,köprü vb.) tedavilerin tutuculuğu ve dişeti sağlığı için dişeti seviyesinin kök kısmına doğru uzatılması gereklidir.

GİNGİVEKTOMİ VE GİNGİVOPLASTİ
Bazı durumlarda iltihapsal, ilaca bağlı ya da kalıtsal olarak dişeti büyümeleri gözlenmektedir. Bu dişeti büyümelerine kemik erimesi eşlik etmiyorsa ya da kemik oluşturmamızı gerektiren derinlikte defektler mevcut değilse dişeti büyümelerini, dişle-dişeti arasındaki cebin yumuşak doku duvarını keserek çıkartabiliriz. Bu işleme Gingivektomi denir. Bu işlemden sonra genellikle dişetini cerrahi yöntemlerle düzelterek normal fizyonomisini geri kazandırmak için ise Gingivoplasti işlemi uygulanır.

DOKU GREFTLERİ
Yumuşak doku greftleri: Diş fırçasının yanlış kullanılması, anatomik hatalar ya da dişeti hastalıkları sebebiyle bir veya birkaç dişte meydana gelen belirgin dişeti çekilmelerinin, ağzın farklı bir bölgesinden(genellikle damak) alınan yumuşak doku parçalasıyla örtülmesi işlemidir. Genellikle estetik amaçla ya da bazı durumlarda, dişeti hastalığının ilerlememesi için koruyucu amaçla yapılır.
Sert doku greftleri: Flap operasyonları esnasında kemik kaybının ileri boyutta olduğu bölgelerde yapay veya doğal kaynaklı kemik tozu uygulamaları ile kemik yapımı uyarılır.

SAĞLIKLI DİŞ ETLERİNİZ İÇİN DİKKAT ETMENİZ GEREKENLER:
• Her gün dişlerinizi doğru şekilde fırçalayın ve diş ipi kullanın,
• Dengeli beslenin, boş kalorilerden ve çok yapışkan gıdalardan kaçının,
• Kendi kendinizi muayene etmeyi öğrenin ve rutin olarak bunu yapın. Böylece herhangi bir ağız içi veya dişsel değişikliğin ilk sinyallerini yakalayabilirsiniz,
• Senede en az iki kere diş hekimine gelerek kontrol ve diş taşı temizliği yaptırın.